e.1. Louis,
ged. 21/05/1780, burger te Stellenbosch x 15/03/1801, Kaapstad met Gesina Maria
Beatrix OLIVIER, ged. 30/01/1785, d.v.
Gerrit Cornelis Olivier en Anna Margaretha Nieuwoudt.
Louis was die seun van Gabriël Nel en Johanna le Grange.
Source: Nederduits Gereformeerde Gemeente (NGK),
Drakenstein, Baptism register, 1775-1785, page 66, entry number 5. Repository:
NG Kerkargief, Noordwal-Wes, Stellenbosch, G3 3/3. Image 457 on FamilySearch
film no. 008120997. Note: Witness names not transcribed 1775-1785.. Transcribed
by Cornel Viljoen, from LDS film 008120997
Lowies
Baptised: 21 May 1780
Father: Gabriel NEL
Mother: Hanna LAGRANSIE
Louis
Nel het noord van die Swartberge (nou bekend as Prins Albert)
gewoon. Weens die onbestendige toestande aan die oosgrens van die Kaapkolonie,
het hy en sy gesin saam met Piet Uys aan die Groot Trek van 1837 deelgeneem. Piet Uys word beskryf as 'n kort en stewig geboude man
met blou oë en blonde hare en 'n dik baard. Hy het 'n aangename geaardheid gehad
en het op almal 'n goeie indruk gemaak. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
Uys het reëlings begin tref om te trek en
gedurende Oktober 1836 sy plaas verkoop. Die familie het van hul bates
gelikwideer of eenvoudig weggegee en wat hulle kon saamneem op waens gelaai. In April 1837 het die familie, ongeveer 100 lede, van wie almal of
bloedverwant of aangetroud was, onder leierskap van die patriarg Jacobus
Johannes Uys, vanuit Uitenhage vertrek. Piet Uys en sy geselskap het 'n houding van
onafhanklikheid ingeneem teenoor die Trekkers wat hul vooruitgegaan het. Met
die groep se aankoms op 29 Junie 1837 by die Vereenigde Laers, het hulle gevind
dat 'n basiese kode van wetgewing reeds uiteengesit was in die Nege Artikels,
wat onbetwisbaar die gesag van Piet Retief en Gerrit Maritz oor al die Trekkers
vasgestel het. Piet
Uys het botweg geweier om hom by hierdie reëls neer te lê en verklaar dat 'n
geskikte grondwet deur demokratiese verkose leiers opgestel sou word, sodra die
Trek agter die rug is. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
Louis Jacobus Nel se trek: Benewens die familie Scheepers wat 'n paar gesinne sou insluit. kon die trek onder andere uit die volgende gesinne en individue bestaan het
Louis Jacobus Nel se trek: Benewens die familie Scheepers wat 'n paar gesinne sou insluit. kon die trek onder andere uit die volgende gesinne en individue bestaan het
I. Louis Jacobus Net met sy vrou Johanna Margaretha
Botha.
2. Johannes Petrus Nel, oudste seun, met sy vrou Susanna Maria Nel en
ongeveer sewe kinders.
3. Philip Roedolph Nel, tweede seun. met sy vrou Anna
Frederika Claasen en ongeveer vier kinders.
4. Cecilia Johanna Buys. oudste
dogter. weduwee van S.B. Buys met ongeveer ses kinders.
5. Theunis Jacobus Nel,
vierde seun (die derde seun was Marthinus Francois Nel, gedoop 16 Oktober 1808,
is moontlik jonk oorlede) met sy vrou Maria Johanna ROUX en onbekende getal
kinders.
6. Louis Jacobus jr., gebore op 28 Desember 1811, vyfde seun, met sy
vrou HiIletje Leviena Helena Bester en hul twee kinders, Maria Petronella en
Louisa Jacoba.
7. Willem Gabriel Nel, sesde seun, met sy vrou Maria Dorothea
Botha en onbekende getal kinders. 8. Elizabeth Fredrika Nel, tweede dogter,
en haar man Gert Cornelis Nel met twee kinders.
9. Jacobus Hercules Nel,
sewende seun, vermoedelik in 1837 nog ongetroud.
10. Maria Susanna Nel, 3de
dogter, vermoedelik in 1837 nog ongetroud.
II. Christoffel Jacobus Hercules,137
agsteseun, 'n baba van twee jaar in 1837.
12. Cecilia Johanna Botha, tweede
oudste suster van Louis Jacobus, met haar man Theunis Jacobus Botha en minstens
vyf kinders. Die egpaar was die oorgrootouers van genl. Louis Botha. Theunis
Jacobus Botha en Louis Jacobus Nel was met mekaar se susters getroud. Hulle was
dus dubbele swaers.
13. Johannes Lodewicus van Deventer en sy vrou. Sy
suster, Maria of Martha Petronella, was getroud met Louis Jacobus Nel, L.J.
seun, 'n neefskind van Voortrekker L.J. Nel. 14. Louis Nel, Gabriel seun, en
sy vrou Gesina Maria 8eatrix Olivier, met minstens ses kinders. Hierdie Louis
Nel was'n neef van ons Voortrekker L.J. Nel. In Oos-Rietrivier het hulle naby
mekaar gewoon. Verder was die Louis Nel se oudste dogter, Anna Johanna, weer
getroud met die oudste seun (Philip Rudolph) van Louis Jacobus se suster soos
by nr. 12 hierbo genoem. Anna Johanna Nel en Philip Rudolph Botha was die
grootouers van genl. Louis Botha.
(http://reference.sabinet.co.za/webx/access/journal_archive/02590190/484.pdf)
'n Aantal kleiner Trek-groepe het mettertyd by die Uys-geselskap
aangesluit, soos die de Jagers, Moolmans, Venters en Louis Nel en
sy familie. Sy vrou, Gesina Maria Beatrix Olivier, was die onderwyseres van
die groep. Sodra daar 'n kans was, het sy haar tent laat opslaan, die kinders
van die laer bymekaar gemaak en hulle gesange versies en bybel tekste geleer.
Sy het hulle ook gedigte van die Nederlandse digter, Van Alphin, geleer. Later
in Pietermaritzburg was Piet Joubert een van haar leerlinge. Die Uys-geselskap het nou uit 165 lede bestaan. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
Op
9 September 1837 het Retief aangekondig dat verkenners, wat hy uitgestuur het,
ten minste vyf passe deur die Drakensberge na Natal gevind het. 'n Vergadering
van al die Trekkers is op 13 September 1837 by Tafelkop belê. Op
daardie stadium het Uys sy besorgdheid oor die Trekkers se veiligheid
uitgespreek en Retief gewaarsku dat toestande hom onrustig stem. Na afloop van die vergadering op 13 September 1837 het een van die
Trekkers agter
Piet Uys aangeroep: "Hoe sal dit dan met die reis gaan?" Piet se antwoord het hulle nie aangestaan nie. "Elkeen volg
sy eie pad; hierdie groep voor, ander op die flank, niemand sal die agterhoede wees nie." Sover dit hom aangegaan het, sou die trekparty wat Natal eerste
bereik, geensins meer aanspraak op die land hê as diegene wat volg nie — soos hy
nou inderdaad verplig mag wees om te doen. Uys en Potgieter het daarin geslaag om die
Matabeles voor hulle van die Vrystaat tot by die huidige Gaberones in Botswana
uit te dryf. Die Trekkers het aanspraak gemaak op
die gebied wat Mzilikazi se ryk uit bestaan het, vanaf Noord-Vrystaat tot by
die Limpopo in die noorde en tot die Kalahari in die weste, en hierdie gebied
oopgestel vir toekomstige vreedsame ontwikkeling. Toe die kommando na die Trekker-hoofkampe by die
Sandrivier terugkeer, het hulle die kampe verlate aangetref. Piet Uys was veral ontstoke, omdat hy vasbeslote was om
hom in Natal te vestig en Retief hom ondertussen op 'n baie onbillike wyse
voorgespring het. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
Vrydag 15 Desember 1837 het Andries Pretorius met 'n
groep by Retief se laer opgedaag. Saam met hulle was Piet Uys. Piet het
moontlik besluit om self eers sake in Natal te kom deurkyk, alvorens hy sy
geselskap die gevaarlike bergpasse aflei. Uys
het op 21 Desember 1837 vertrek om sy geselskap in die Vrystaat te gaan haal. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
Die Voortrekkers het die Republiek van Natalia uitgeroep en Pietermaritzburg in 1838 gestig. Die naam is ontleen aan die drie voormanne Piet Retief, Piet Uys en Gert Maritz. Sommige families het na Umlaas, Pinetown en die Baai verhuis. Dit was meestal mense van die kolonie wat naby die see gaan woon het. Hulle het in klein groepies gewoon en nadat die mag van Dingane gebreek was, het die regering plase aan gesinne toegeken. Meer mense het oor die land versprei, hoewel vir veiligheidshalwe naby mekaar gebly. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
Die Voortrekkers het die Republiek van Natalia uitgeroep en Pietermaritzburg in 1838 gestig. Die naam is ontleen aan die drie voormanne Piet Retief, Piet Uys en Gert Maritz. Sommige families het na Umlaas, Pinetown en die Baai verhuis. Dit was meestal mense van die kolonie wat naby die see gaan woon het. Hulle het in klein groepies gewoon en nadat die mag van Dingane gebreek was, het die regering plase aan gesinne toegeken. Meer mense het oor die land versprei, hoewel vir veiligheidshalwe naby mekaar gebly. (Borman, Hans: Familie Nel van Nelspruit, 1982)
