Pieter was die seun van Pieter Jansz van der Westhuizen en Maria Hendricksz Winkelhausen.
Dit wil voorkom asof hy eers saam met sy pa en oudste broer Jan op die plase Elsieskraal en De Oude Westhof geboer het. Die plaas Westerdal, naby die huidige Durbanville is op 7 September 1702 aan stamvader Jan Wessels toegeken deur W A van der Stel. (South Africa’s stamouers)
Geeven met schuldig[e] eerbiet en diep respect te kennen, de ondergeteekende burgers en land-bouwers alhier, hoedat voor eenigen tijd eleeden den prijs van coorn &a. die de ingeseetenen verschuldigt zijn aan d' E. Compe. te leveren, zeer is vermindert, dat ook in tegendeel veel lasten voor de ingesetenen zijn opgekomen, dierhalven de ondergetekende niet in staat zijn indien zulx blijft continueeren, omme verder haaren land-bouw voort te zetten, om haar huijshoudingh en famielje te maintineeren; bovendien zijn de land-bouwers nogh opgelegt van ijder legger wijn die zij jaarlijks komen in te oegsten, een Rijsdr. aan de E. Compe. te moeten op brengen. De ondergeteekende zijn niet onwilligh omme van de wijnen die zij aan d' E. Compe. of elders debiteeren 's Comps. geregtigheid te voldoen, nemaar versoeken zij dat die wijnen die zij voor haar zelven, als ook tot nood-druft van haar knegts en slaaven komen te behouden, van de voosz impost mogen ontheeve[n] zijn.
Gelijk zij insgelijks versoeken dat de granen &a. haar voorige prijs mogen blijven behouden, dewijl dat dese ingeseetenen 's jaarlijks veele onkosten aan smits, wagenmakers, onderhouding van slaaven en verlies van deselve moeten bekostigen. Uijt dien hoofde wenden de ondergeteekende haar met voorkennis en toestand van dese jegenwoordige regeerende burgerraaden, aan Uwel Edle. Gestre., demoedig en zeer onderdaanig versoekende dat Uwel Edele Gestre. en Hoog Gebiedende Heer de ondergeteekende hier op een gunstigh appostil gelieve te verleenen.
En in achtingh genomen zijnde dat door burgerraden &a. heden voor acht dagen diergelijk versoek gedaan, en als doen beslooten is omme 't zelve aan de Edle. Heeren Majores als in gevolge der zelver zeer g'eert schrijvens, de datis 29e Julij 1710 en 12e Augustus 1713 ingevoert zijnde, gediffereert te laten; Zoo is verstaan dat 't voorne. request, benevens ons schrijvens, aan Haar Edle. Agtbe. d' Heeren Zeventhiene zal overgemaakt, [23] en ordre daar omtrent afgewagt werden. (http://databases.tanap.net/cgh/main.cfm?artikelid=22018&zoekwoord=westhuijsen)
Jakomina Moos
MOOC8/4.20
19 Junij 1721
Mariia oud sijnde - 5 jaaren
|
Marta oud sijnde - 2 jaaren
|
ƒ
|
|
Een hofstede in de Tijgerbergen
|
5000
|
Aan
huijsraad, schaapen en beesten
|
|
ƒ
|
|
1 gemen ledikant met behangsel
|
24
|
3 kaarels
|
9
|
1 beet met een puele en vier kussens en een kombars
|
50
|
2 bult sacken met aght kussens en twee kombarse
|
30
|
1 kleer kasje
|
15
|
2 kiste
|
10
|
6 stoellen
|
9
|
1 spigel
|
2
|
1 gemene taafel
|
3
|
1 voete banck met een tee taafel
|
6
|
2 schotel racke en twee tee racken
|
12
|
12 tinne taafel borden en twee schotels
|
9
|
9 postalijne schotels
|
4
|
4 klijne schotels
|
2
|
3 doesijn postalijne tafel borden
|
8
|
5 suijker trommelties
|
2
|
1 koper scheer beken
|
2
|
2 strijk ijsers
|
2
|
2 pastoolen met haar holsters
|
12
|
1 houewer
|
3
|
2 snap haans
|
15
|
1 saadel met een toom
|
30
|
4 ijserre potten
|
16
|
1 kandelaar met een blaaker
|
5
|
4 waater emmers
|
6
|
1 tinne waater poet met twee vuer tesjes
|
3
|
1 ijserre coeke paen
|
1
|
2 tee ketels
|
6
|
1 komfoor met een blike koffij kaan
|
2
|
2 kooperre sous panne
|
3
|
1 schuijm spaan
|
1
|
1 treeft
|
1
|
1 rooster
|
1
|
2 vuer tange
|
2
|
1 vuer schop
|
1
|
1 hang keting
|
1
|
1 baek troog
|
6
|
1 boeter karren
|
3
|
1 room vaet
|
2
|
20 kooren saaken
|
40
|
1 schepel
|
2
|
2 kooren schoppen
|
2
|
2 haalf sleeten osse waagens
|
150
|
2 haalf sleeten ploegen met sijn toebehoren
|
20
|
1 eegh met ijsere tande, een eegh met houte tande
|
18
|
6 half sleeten graaven
|
8
|
6 piken
|
6
|
7 leghers met wijen
|
525
|
13 leedige legher
|
234
|
50 beestten klijen en groot
|
1200
|
200 schaapen klijen en groot
|
800
|
12 paarden
|
360
|
ƒ
|
|
8 mans slaaven
|
2400
|
1 slaaf vier
|
100
|
Somma
|
ƒ11184
|
Deesen
voornomden boedel debet
|
|
ƒ
|
|
aan vaader Pieter van der West huijsen
|
900
|
Donderdag den 2e October 1732, voormiddags.
MOOC8/6.37
1 April 1740
Maria van de Westhuijsen oud 24 jaaren en
|
ter andere sijde
|
Martha van de Westhuijsen getrouwt met den
boekhouder Hendrik Möller in eerder huwelijk door hem bij wijlen Jacomina Mos
geprocreeert, mitsgd:s
|
|
Hendrik oud 17
|
|
Lena oud 15
|
|
Anna oud 14
|
|
Pieter oud 13
|
|
Jan oud 12
|
|
Beatrix oud 9
|
|
Gijsbert oud 7
|
|
Barend 2
|
Rd:s
|
|
Een plaats ofte hofsteede gen:t Welvergenoegt
geleegen aan de Paerdeberg over ’t Diepe Rivier in ’t Swarte Land groot in
sijnen grond 103 morgen en 370 quadraat roeden volgens twee erfbrieven de
datis p:mo Januarij 1707 en 12 Maij 1716 getaxeert tot
|
533:16
|
een plaats ofte hofsteede gen:t Westerdal geleegen
in de Tijgerbergen groot in sijnen grond 60 morgen volgens erfgrondbrief de
dato 7:e September 1702, met 14 morgen erfpagt land
|
2666:32
|
In
de camer ter regter hand
|
|
Rd:s
|
|
1 cajate kabinet
|
30:--
|
1 stel porcelijn
|
10:--
|
3 racken met een kapstok
|
1:24
|
4 Japanse schootels
|
3:--
|
12 porcelijne borden
|
|
1 parthij theegoed
|
|
1 spiegel
|
1:--
|
1 porcelijne scheerbeeken
|
|
2 snaphaanen
|
8:--
|
1 kist met kooper beslag
|
6:--
|
1 ledikant met een blaauw linnense behangsel
|
10:--
|
1 kadel
|
1:--
|
5 blicke trommeltjes
|
0:6
|
2 kadels
|
2:--
|
1 ijsere balans met twee koopere schaalen met een
parthij rommeling
|
2:--
|
In
’t voorhuijs
|
|
Rd:s
|
|
2 racken met 1 pijperakje
|
1:--
|
6 porcelijne schootels
|
3:--
|
25 porcelijne borden
|
|
1 spiegeltje, 2 theebakjes en 2 vogelkouwen
|
24:--
|
1 houte fontijntje met sijn baletje
|
0:18
|
1 cooper scheerbecken
|
1:24
|
1 cooper tange
|
|
1 cooper schop
|
|
1 ovale tafel
|
8:--
|
1 vierkante tafel
|
2:24
|
1 voetebank met 1 theetafeltje
|
1:24
|
In
de caamer aan de ’s linkerhand
|
|
Rd:s
|
|
2 racken
|
1:--
|
15 porcelijne borden
|
2:--
|
3 porcelijne schootels
|
|
1 ledikant met een chitse behangsel
|
12:--
|
1 ovale tafel
|
7:--
|
1 vierkante tafel
|
5:--
|
1 kasje
|
5:--
|
1 parthij porcelijn
|
0:24
|
1 gemeene kist
|
1:--
|
6 veere bultsacken in soort met haar peuluwen,
kussens en combaarsen
|
80:--
|
14 gemeene stoelen
|
10:--
|
In
de combuijs
|
|
Rd:s
|
|
2 koopere coffijkannen
|
3:24
|
5 koopere kandelaars
|
5:--
|
1 coopere vijsel
|
2:--
|
3 coopere blaakers
|
3:--
|
1 coopere vergiettest
|
0:3[ ..... ]
|
3 coopere vuurtesjes en 1 coopere blaakers
|
1:2[ ..... ]
|
1 coopere confoor
|
1:2[ ..... ]
|
1 coopere theekeetel met sijn confoor
|
3:--
|
1 coopere theekeetel
|
1:24
|
1 coopere coffijmool
|
2:[ ..... ]
|
3 tinne schootels
|
6:--
|
1 tinne kom
|
|
6 tinne borden
|
|
1 tinne soupleepel
|
|
1 tinne souscommetje
|
|
2 tinne mostaartpotten
|
|
1 tinne peeperdoos
|
|
12 tinne leepels
|
|
3 tinne trekpotten
|
|
2 tinne waaterpotten
|
|
6 ijsere potten
|
12:--
|
2 roosters
|
3:--
|
2 schuimspanen
|
|
1 vleesvork
|
|
1 treeft
|
|
2 schoorsteenkettings
|
|
1 tang
|
36:--
|
1 schop
|
|
1 lamp
|
|
1 koekepan
|
|
2 rakjes
|
3:--
|
1 pottebank
|
|
1 hackebort
|
|
1 bakkist
|
2:--
|
1 combuijstafel
|
|
4 water emmers
|
2:--
|
1 balij
|
|
4 messen en 12 vorken
|
1:--
|
8 stoelkussens
|
2:--
|
In
’t schoolhuijs
|
|
Rd:s
|
|
4 vleesvaaten
|
2:--
|
1 balij
|
|
1 bootervatje
|
|
1 parthij rommeling
|
1:--
|
1 koevoet
|
1:--
|
1 bijl
|
|
1 hakmes
|
|
1 parthij sout
|
3:--
|
10 sacken met meel
|
26:32
|
1 sadel
|
6:--
|
1 parthij rommeling
|
2:--
|
2 kadels
|
2:--
|
1 rak
|
|
1 tafel
|
In
de kelder
|
|
Rd:s
|
|
30 leggers met witte wijn
|
500:--
|
1 [leggers] halfvol met roode wijn
|
10:--
|
7 leedige leggers
|
24:--
|
2 halve leggers
|
4:--
|
1 bierpijp
|
|
1 parsbalij
|
3:--
|
1 rijsbaletje
|
|
3 emmers
|
|
2 houte tregters
|
|
2 verlaatkraanen
|
3:--
|
1 parthij hoepels
|
0:24
|
1 parthij oude stellinghouten
|
2:--
|
1 parthij oude planken
|
3:--
|
In
’t koornhuijs
|
|
Rd:s
|
|
180 mudden tarwe in soort
|
480:--
|
80 mudden garst
|
90:--
|
22 leedige zijldoekse sacken
|
5:--
|
1 koorharp
|
16:--
|
1 scheepel
|
1:--
|
2 koornschoppen
|
1:--
|
1 sadel
|
10:--
|
6 paerdetuijgen
|
25:--
|
100 sparren
|
8:--
|
Op
de werf
|
|
Rd:s
|
|
3 ploegen met sijn toebehooren
|
30:--
|
3 agterploegen
|
|
1 eg met ijsere tanden
|
6:--
|
1 eg met houte tanden
|
|
1 parthij houtwerk en rommeling
|
3:24
|
1 parthij riet
|
10:--
|
3 ossewagens
|
150:--
|
1 paardewagen
|
40:--
|
1 groote slijpsteen
|
4:--
|
41 paerden groot en klijn
|
410:--
|
98 beesten groot en klijn
|
392:--
|
437 schaapen en bocken
|
200:--
|
6 varkens klijn en groot
|
6:--
|
1 ijsere pot
|
2:--
|
Slaaven
|
||
Rd:s
|
||
1 slaavejonge gen:t Titus van Couchin
|
50
|
|
1 slaavejonge gen:t Aron van Bengalen
|
50
|
|
1 slaavejonge gen:t October van Bengalen
|
90
|
|
1 slaavejonge gen:t November van Samboue
|
80
|
|
1 slaavejonge gen:t Scipio van Bengalen
|
100
|
|
1 slaavejonge gen:t Anthonij van Bengalen
|
90
|
|
1 slaavejonge gen:t Leander van Batavia
|
175
|
|
1 slaavejonge gen:t Kees van Tutocorijn
|
80
|
|
1 slaavejonge gen:t Salomon van Mallabaar
|
60
|
|
1 slaavejonge gen:t Cupido van Mallabaar
|
125
|
|
1 slaavejonge gen:t Peer van Mallabaar
|
60
|
|
1 slaavejonge gen:t Alexander van Bengalen
|
150
|
|
1 slaavejonge gen:t Titus van Bengalen
|
90
|
|
1 slaavejonge gen:t Willem van de Caab
|
250
|
|
1 slaavejonge gen:t Frans van Mallabaar
|
150
|
|
1 slaavejonge gen:t Abraham van Mallabaar
|
50
|
|
1 slaavejonge gen:t Christiaan van Mallabaar
|
50
|
|
1 slaavejonge gen:t Leander van Bengalen
|
gedrost
|
100
|
1 slaavejonge gen:t Silvester van Mallabaar
|
||
1 slaavejonge gen:t Fortuijn van Boegies
|
||
1 slaave meijd gen:t Sila van Bengalen
|
33:16
|
|
1 slaave meijd gen:t Flora van Terra de Natal met
haare twee kinderen gen:t David en Agatha van de Caab
|
70
|
Inneschulden
|
|
Rd:s
|
|
van Burgert van Dijk volgens onderhandse obligatie
van 12 September 1738 met 1/2 jaar daarop verloopene renten à 5 p:c:to ƒ1025
ofte
|
341:32
|
van Christiaan Sprigt meede volgens onderhandse
obligatie sonder intrest de dato 10 October 1737 ƒ400 ofte
|
133:16
|
van Nicolaas Walters over contant uijt de hand
geleent gelt
|
103:--
|
van Johannes van Nieuwkerken over verkoop van een
slaaf en verschot
|
55:--
|
van Pieter van Nieuwekerken over contant geleent
gelt
|
100:--
|
van Daniel Walters over contant uijt de hand geleent
gelt twee hondert rijxd:s ’t geen alhier p:r memorie, vermits de slegte
gestelthijd van desselfs boedel gestelt word om in tijd en wijle op hem
verhaalt te werden
|
|
van Willem Stolts meede over contant geleent gelt
ƒ100
|
33:16
|
over eenige uijtstaande klijnigheeden
|
14:32
|
van s:r Abraham Cloppenburg over ses en twintig aan
hem geleeverde leggers wijn rx:s17
|
442:--
|
Rd:s9081:--
|
Lasten
des boedels
|
||
Rd;s
|
Rd:s
|
|
aan de Weescamer deeser steede over sooveel den
overleedene ten behoeve van sijn dogter Maria van de Westhuijsen in eerder
huwelijk bij wijlen Jacomina Mos voor moederlijke erfportie volgens acte van
bewijs de dato 27 Augs: heeft vertigt, en thans nog in den boedel berustende
is ƒ2500
|
833:16
|
|
aan Beatrix Verweij, wed:w Hendrik Olivier volgens
secretariale acte en onderhandse obligatie ƒ3476
|
1158:32
|
|
aan s:r Abraham Cloppenburg weegens geleeverde
goederen
|
45:30
|
2037:30
|
Sulx den boedel suijver te vooren is een somma van
|
Rd:s7043:18
|
Soos die regering die trekboere gevolg het, so het die kerk hulle gevolg. ‘n Kerk is gebou, slegs ‘n paar jaar nadat Simon van der Stel Stellenbosch gestig het en een in Drakenstein drie jaar na die aankoms van die Franse vlugtelinge. By Roodezand, nou Tulbagh, was ‘n gemeente gevorm in 1743 en twee jaar later een in die Swartland gebied. Daar was verlof aan 24 persone verleen om ‘n N.G. kerk in die Swartland te stig. In 1744 het die politieke raad ‘n plaas by die weduwee van Pieter van der Westhuizen, Beatrix Olivier, gekoop vir die stigting van die Gemeente Swartland (1745). Daar was probleme met die aankoop van die grond. Die grond is teen u75 verkry en daar was ook ‘n ruiltransaksie by betrokke.
Reference code: C. 122, pp. 271-299.
Dingsdagh den 16. Junij 1744.
Na dat op heeden nader was gesprooken geworden over de plaats alwaar de nieuwe te Stigtenen kerk in het Swarte Land tot Commoditeijt der aldaar woonende menschen Best Soude kunnen worden geset; is bij overweeginge dat volgens het deesen aangaande ingeleeverde berigt bij Land-drost en heemraaden geen geleegende Stand waartoe Soude kunnen worden gevonden als op Seekere hofsteede die de Wed: Pieter van de westhuijsen in eijgendom toebehoord, Leggende omtrent de plaats van den Landbouwer Gerrit Olivier alwaar versch Water en ThuijnLand gevonden word, en dat gesegde Wed: Van de westhuijsen aan den heer Gouverneur heeft betuijgd dat se haare eevengemeld hofsteede ten eijnde als gemeld wel wilde afstaan; mits dat aan haar in Steede van dien een andere plaats gen:t de Kersse Fonteijn 's Comp:s weegen in eijgendom wierd gegeeven; en voorts betaald de waarde der op haare nu nog besittende hofsteede Staande gebouwen; goedgedagt dat meergemelde hofsteede van gedagte wed: tot het Stigten van boven geciteerde kerk Sullende aangenomen en aan de gemeijnte aldaar overgegeeven Worden; aan haar wijders de voorm:e Plaats de Kersse Fonteijn Leggende agter de Kleine Paardebergen, niet ver van de Vee post van den Burger Jonas van der Poel sonder iets daarvoor aan d' E. Comp:e te betaalen of eenige Oncosten te doen, Sal gegeeven en hier van na gedane meeting een behoorelijke erfbrief verleent worden; des Sal door de voorsz: gemeijnte in het Swart Land aan Soo dikwils gen:e Wed: Van der westhuijsen voor de gebouwen op haare afgestaane hofsteede staande, moet worden betaald een somma van vijf en twintig hondert Caabse guldens, Sijnde soo veel die gebouwen sijn bevonden waardig te weesen. (http://databases.tanap.net/cgh/main.cfm?artikelid=23352&zoekwoord=westhuijsen)